İhtiyaç nedeniyle tahliye davası, kiraya verenin kendisinin veya yakınlarının taşınmaza duyduğu gereksinim doğrultusunda açılabilen hukuki bir süreçtir. Bu makalede, Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde ihtiyaç nedeniyle tahliye davasının şartları, süreçleri ve hukuki sonuçları ele alınmaktadır.
1. Kiraya Verenin İhtiyacına Dayanan Tahliye Sebepleri
A) Konut veya İşyeri İhtiyacı
Türk Borçlar Kanunu’nun 350. maddesine göre, kiraya veren; kendisinin, eşinin, çocuklarının, anne-babasının veya bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin konut veya işyeri ihtiyacını gerekçe göstererek kira sözleşmesini sona erdirebilir.
Tahliye davası açılabilmesi için;
- Kira sözleşmesinin konut veya işyeri kiralamasına dair olması gerekir.
- Gerçek ve samimi bir ihtiyacın bulunması gerekir.
- Tahliye davasının belirli süreli sözleşmelerde sürenin bitiminden itibaren 1 ay içinde, belirsiz süreli sözleşmelerde ise fesih bildiriminin ardından 1 ay içinde açılması gerekir.
B) Yeni Malikin Konut veya İşyeri İhtiyacı
Kiralanan taşınmazın mülkiyetini sonradan edinen kişi, kendisinin veya yakınlarının ihtiyacı doğrultusunda tahliye davası açabilir. Bu durumda;
- Yeni malik, tapu tescil tarihinden itibaren 1 ay içinde kiracıya yazılı bildirimde bulunmalıdır.
- Bildirim tarihinden itibaren 6 ay sonra tahliye davası açılabilir.
- Alternatif olarak, kira sözleşmesinin süresi sona erene kadar beklenerek, sürenin bitiminden itibaren 1 ay içinde tahliye davası açılabilir.
2. Tahliye Davası Açma Süreleri ve Usulü
- Belirli süreli kira sözleşmelerinde: Sözleşme süresi dolduktan sonra 1 ay içinde tahliye davası açılmalıdır.
- Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde: Kiraya veren, her 6 aylık kira dönemi sonunda en az 3 ay öncesinde kiracıya fesih bildirimi yapmalı ve bu bildirimin ardından 1 ay içinde tahliye davası açmalıdır.
- Yeni malik durumunda: Tapu tescil tarihinden itibaren 1 ay içinde kiracıya yazılı bildirim yapılmalı, bildirim tarihinden itibaren 6 ay sonra tahliye davası açılmalıdır.
3. Tahliye Davasında Mahkemeler ve Usul
- Tahliye davaları Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülmektedir.
- Yetkili mahkeme, kiralanan taşınmazın bulunduğu yer veya kiraya verenin yerleşim yeri mahkemesidir.
- Tahliye davaları, basit yargılama usulü çerçevesinde yürütülmektedir.
4. Tahliye Edilen Taşınmazın Yeniden Kiraya Verilmesi
Türk Borçlar Kanunu’nun 355. maddesi uyarınca;
- Kiraya veren, ihtiyaç nedeniyle tahliye ettirdiği taşınmazı 3 yıl boyunca başka bir kiracıya veremez.
- Tahliye edilen kiracının, taşınmazı yeni koşullarla kiralama konusunda öncelik hakkı bulunmaktadır.
- Kiraya veren, bu kurala aykırı hareket etmesi durumunda eski kiracıya bir yıllık kira bedeli kadar tazminat ödemekle yükümlüdür.
Sonuç
İhtiyaç nedeniyle tahliye davası açabilmek için belirlenen yasal prosedürlere uyulması ve gerçek bir ihtiyacın bulunması gerekmektedir. Tahliye işlemi sonrası kiracının hakları korunmakta olup, taşınmazın üçüncü bir kişiye kiralanması durumunda kiracı, hukuki yollara başvurarak tazminat talep edebilir. Bu sürecin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için hukuki destek alınması önem taşımaktadır. Detaylı bilgi almak için bize ulaşın.
