İşçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenleyen ve inceleyen hukuk dalına İş Hukuku denir. İş Hukukunun kapsamında özellikle işçi ve işveren yer almaktadır. Bu bakımdan kanunda yapılan işçi ve işveren değerlendirmesi önem arz etmekte olup uygulanacak kanunu da belirlemektedir.
İş Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar Ve Uygulanacak Kanunlar
İş hukukuna ilişkin düzenlemeler asıl olarak 4857 sayılı İş Kanunu ‘nda yer almaktadır. İş hukuku alanında bir uyuşmazlığın doğması halinde, ilk olarak bakılması gereken 4857 sayılı İş Kanunu’dur. Bunun yanı sıra; işin niteliğine veya işçinin durumuna göre 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmeleri Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu, 5953 sayılı Basın İş Kanunu gibi kanunlarda iş hukukuna ilişkin özel düzenlemeler bulunmaktadır. Ayrıca bazı durumlarda 6098 sayılı Borçlar Kanunu da uygulama alanı bulmaktadır.
İşe İade Davasında İşçinin Konumu ve Avukatın Önemi
İş Kanunu işçiyi korumakta iş güvencesi kapsamında birtakım haklar tanımaktadır. Ancak en önemli koruma görevi işçinin işverene karşı daha dik durabilmesi ve işverenin keyfi davranışlarının önüne geçmesidir. İşe iade de bu haklardan bir tanesidir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki işverene, çalışmak istemediği işçi ile çalışması yönünde emir verilemez. Yani, işveren, bir işçi ile çalışmak istemiyorsa, işçiye karşı bazı şart ve yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde işten çıkarabilir.
İşe İade Davası Nedir?
İş Kanunu’ndaki 18 19 20 21 22 ve 29 maddeler işverenin iş akdini nasıl sonlandırabileceğini düzenlemektedir. İşe iade davası, işverenin işçinin iş akdini haksız bir nedenle sonlandırması halinde, iş akdi haksız fesh edilen işçinin açabileceği bir dava türüdür. Ancak tek başına iş akdinin haksız sonlandırılması yeterli olmayıp, işe iade davası için diğer şartları da taşıyor olmak gerekir.
İşe İade Davası Şartları Nelerdir?
– Haksız nedenle iş akdi feshedilen kişinin işe iade davası açabilmesi için işyerinde 30 veya daha fazla kişinin çalışıyor olması gerekir. Bu 30 kişi iş akdinin sonlandırıldığı tarih dikkate alınarak hesaplanır.
– İşçinin o iş yerinde en az altı aylık çalışmasının bulunması gerekir. Altı aydan az kıdeme sahip işçiler işe iade davası açamaz.
– İş akdi haksız sonlandırılan işçi ile iş yeri arasındaki belirsiz süreli iş sözleşmesinin olması veya işin niteliği gereği belirsiz süreli iş sözleşmesi şeklinde olması gerekmektedir.
– İşe iade davası açabilmek için iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedilmesi gerekir. İş akdini kendisi sonlandıran işçi işe iade davası açamaz.
– İşe iade davası, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili sıfatında ya da işveren vekili yardımcısı sıfatındaki kişiler tarafından açılamaz.
Kimler İşe İade Davası Açabilir?
İşe iade davası, iş akdinin işveren tarafından haksız fesh edilmesinden itibaren işçi tarafından 30 gün içerisinde arabulucuya başvurması, düzenlenecek arabulucu anlaşmazlık tutanağı sonrasında iki haftalık süre içerisinde dava açılması gerekir. Bu dava süresi içerisinde açılmazsa dava hakkı sona erer. İşe iade davası, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili sıfatında ya da işveren vekili yardımcısı sıfatındaki kişiler tarafından açılamaz.
İşe İade Davası Açma Süresi Ne Kadar?
İş Kanunu madde 20/1 e göre; İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.
İşe İade Davası Ne Kadar Sürer?
Kanunda, işe iade davalarının sonuçlanacağı süre öngörülmüştür. Uygulamada her ne kadar bu sürelere, İş Mahkemelerinin iş yükü v.s nedeniyle uyulmasa da kanun koyucu işçiye korumak amacıyla süre tayin etmiştir. Bu hükme göre işe iade talebiyle açılacak dava, 2 ay içerisinde sonuçlanmalı ve temyizi de 1 aydan önce tamamlanmalıdır.
İşe İade Davası Nerede Ve Hangi Mahkemede Açılır?
İşe iade davalarında görevli mahkeme, İş mahkemeleridir. Dava işçinin çalıştığı yer veya işverenin adresinde bulunan iş mahkemelerinde görülür. İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde açılacak işe iade davalarına Asliye Hukuk Mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla bakar.
Davanın açılması veya yargılama sırasında yapılacak eksik veya hatalı işlemler kişilerin hak kaybına uğramasına sebep olacaktır. Bu sebeple işe iade davası sürecinde mutlaka bir avukattan hukuki yardım alınması gerekmektedir. Daha detaylı bilgi almak için bizimle İLETİŞİMe geçiniz.
Yazar hakkında